جلای قلب، پیش شرط دانستن؟!

مقدمه:

در حیطه فرهنگ و اخلاق یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای بیان و انتقال معارف و نکات تربیتی و اخلاقی، بهره‌گیری از تمثیل است. زیرا در این صورت کسی او را به انجام یا ترک کاری مجبور نکرده است بلکه خود اوست که با دقت و تدبر در مثال و تشبیه ارائه شده، متناسب با فهم و دانش خود، آنچه را مفید به حال و وضع امروز خود می‌داند را از دل آن تشبیه برداشت کرده و سپس با اراده خود سعی می‌کند با کمک آن تشبیه و تمثیل، مسیر بهتر را از همان مثال پیدا نماید. حضرت رسول صلی الله علیه و آله در این حدیثِ پُر از پند و اندرز، دل انسان را به آهنی تشبیه فرموده‌اند که اگر از آن دائماً مراقبت نشود زنگار می‌گیرد. نوشته حاضر، بررسی این حدیث از زوایای مختلف است.